.::: Aşarı Besleme ve Turbo Şarj ™:::.

Genellikle motorun modifiyesinde sağlanmaya çalışılan daha fazla
basınçlı soğuk hava girişi ve bunu belirli oranlarda besleyebilecek
yakıt enjeksiyonudur. Yanma odasında patla~ piston hareketini sağlayan
hava benzin karışımında benzin oranı hava oranına göre çok azdır.
Genellikle 14:1 veya 15:1 gibi hava:benzin oranları ile bu patlama
gerçekleşmektedir.

İçeri giren havadaki moleküllerin yoğun
olması en önemli faktördür. Bu da ısı farkına göre değişir. Soğuk hava
sıcak havadan çok daha yoğundur. İçeri giren hava ne kadar yoğun olursa
içerdeki patlama o derece şiddetli, üretilen güç ve tork da o derece
yüksek olur. Otomobillerin soğuk havada daha iyi performans
göstermelerinin ve hava filtrelerinin soğuk hava alacak şekilde monte
edilmesinin sebebi de budur. Daha fazla yoğun havayı içeri almanın ise
çeşitli yolları vardır

Literatürde aşırı besleme olarak da
tabir edilen ve birbirine benzer mantıkla çalışan Turboşarj, Süperşarj
ve Kompresör uygulamaları buna örnektir.
Süperşarj


Dışarıdan gelen havayı basınçlı bir şekilde içeri püskürtecek şekilde
dizayn edilmiştir.Süperşarjın iki çeşit uygulanması mümkündür. Emme
manifoldu ile throttle body arasına veya throttle body’nin önündeki
hava girişine monte edilebilir. Eğer emme manifoldu ile throttle body
arasına monte edilirse, enjeksiyon sisteminde mekanik bir değişiklik
yapmadan benzin akışının ayarlanması mümkün olur. Bu genellikle yarış
otomobillerinde de tercih edilen daha pratik bir sistemdir. Eğer
süperşarj throttle body’nin önünde monte edilirse, gelen basınçlı
havayı karşılamak için normalden daha yüksek basınçla yakıt
püskürtülmesi gerekecektir.

Süperşarjın içindeki kompresör
çalışma gücünü yine motor kayışlarından ve dişlilerden alır. Bu
çalışmak için turboşarja göre daha fazla güç gerektiren bir sistemdir.
Ayrıca sağladığı sıkışma sebebiyle motorun çabuk yıpranmasına sebep
olmaması için motor kompresyon oranı pistonların değişmesi suretiyle
düşürülmelidir.

Dezavantajı

Aynı silindir hacminde
ve aynı yanma odalarına sahip iki motordan, süperşarj uygulanmış olan
motor aynı büyüklük içinde daha fazla sıkıştırma ile çalışacak ve daha
fazla benzin yakacaktır. Buna karşılık turbo uygulamasındaki kadar
yüksek güç veremeyecektir.

Avantajı

Turboşarj
uygulamasında, turbonun devreye girmesi için yanan gazın geri dönmesi
ve türbünü doldurması gerekmektedir. Fakat Süperşarj uygulamasında
turbonun devreye girmesi için gereken zaman ve motor devri, süperşarjın
devreye girmesi için gerekmemektedir. Gaz pedalına ilk basıldığı anda
açılan süperşarj, en alt devirden itibaren gücünü gösterecektir.

Turboşarj


Turboşarj, egzoz gazı ile çalışan bir süperşarj olarak
tanımlanabilir. Gücünü süperşarj gibi kayışlardan ve dişlilerden değil,
egzoz gazının basıncından alır.

Yanma odasında patlayan hava
benzin karışımı, gaza dönüşerek egzoz sübaplarından egzoz manifolduna
doğru itilir. Bu aşamada egzoza giden gazın basıncı, yol üzerindeki
turbonun pervanesini döndürür ve bu yönlü pervane sayesinde gazın
önemli bir kısmını türbüne girer. Türbün basınçlı gazla dolduğu andan
itibaren ters yöndeki kompresör pervane de basınçla dönmeye başlar.
Gazı, basınçlı bir şekilde, dışarıdan alınan ve emme manifoltuna giren
temiz havanın üzerine püskürterek motora giren toplam hava yoğunluğunu
ve basıncını normalin yaklaşık %50 daha üstüne çıkarır. Bu da içeri
giren havanın benzinle birlikte ateşlendiğinde çok daha şiddetli bir
patlama gerçekleştirmesini sağlar.

Tabi ki süperşarjda
olduğu gibi, turboda da motor kompresyon oranı atmosferik motorlara
göre daha düşük tutulmalıdır. Aksi takdirde yüksek basınçtan dolayı
motor çabuk yıpranacak ve hatta çok zorlandığı durumlarda motorun
patlama riski ortaya çıkacaktır.

Turbo uygulaması, motorun
pistonları ve gerekiyorsa diğer aksamının da uygun şekilde
değiştirilmesi suretiyle yapılmalıdır. Gücün %50’lere varan artışına
dayanma ihtimali zayıf olan şanzıman ve aktarma sisteminin de
değiştirilmesi gerekebilir.

Turbo motorlar kullanılırken
dikkat edilmesi gereken bir başka husus ise otomobili yüksek devirlerde
kullandıktan sonra motor stop edilmeden önce kısa bir müddet de olsa
rölantide çalıştırılarak, türbünün boşalması ve soğumasına izin
verilmesidir. Aksi takdirde gazın sirkülasyonu esnasında türbün
boşalmadan bir miktar gaz içerde hapis olacak ve zaman içinde turboyu
ciddi şekilde yıpratacaktır. Turbo uygulamasının motorda çok daha fazla
yük ve yüksek ısılara yol açacağı ve bunun için intercooler
uygulamaları veya diğer soğutma yöntemleri gerektiği unutulmamalıdır.

Turbo uygulaması özellikle ülkemizdeki otomobil modellerinde süperşarjdan daha yaygındır.


Bu uygulamanın bir çok zaman Avrupalı standart otomobillerde fabrika
çıkışı uygulandığı da görülmektedir. Örnek olarak VW’nin 1.8 litre
hacimli 125 beygir güç üretebilen motoruna uygulanan çok küçük türbünlü
bir turbo ile 1.8T motorunu yarattığı ve 150 beygir güç ürettiği
bilinmektedir.